Mediacja – czym jest i kiedy się ją przeprowadza?

Prowadząc działalność w zakresie pomocy w poszczególnych konfliktach między stronami, warto w ramach pierwszych kilku wpisów poświęcić nieco uwagi temu, czym jest mediacja i kiedy się ją przeprowadza. Wiele osób myli owe zjawisko z procesem negocjacji czy też niekiedy nawet z postępowaniem sądowym. Wbrew pozorom, pojęcie to nie ma skomplikowanego znaczenia. Mediacja jest to zespół wszelkich działań prowadzących z założenia do porozumienia się dwóch lub więcej stron sporu. Zwykle ma ona formę rozmowy, która ma na celu dochodzenie swoich racji i ustalenie kompromisu. Odbywa się ono w towarzystwie wykwalifikowanego mediatora.

Więc co to jest mediacja?

To przede wszystkim próba dojścia do porozumienia. Należy w tym miejscu wskazać, że oczywiście nie musi ona zakończyć się pojednaniem. Niekiedy proces kończy się w ten sposób, że pomimo wsparcia specjalisty, niemożliwym jest otrzymanie satysfakcjonującego rozwiązania danego sporu. Odpowiadając na tytułowe pytanie warto podkreślić, że nie jest to forma terapii. Rozmowa odbywająca się w towarzystwie doświadczonego mediatora nie ma też na celu pouczania czy też rozstrzygania konfliktu.

Mediacja jest przeznaczona niemal dla wszystkich, którzy pragną się porozumieć i osiągnąć satysfakcjonujący dla obu stron wynik danego postępowania. Jednym z najważniejszych warunków mediacji jest fakt akceptacji tej formy rozwiązywania konfliktów – muszą zgodzić się na to obie strony.

Czy uczestnictwo w niej ma sens? Odpowiedź jest oczywista: zawsze, gdy jest taka możliwość, warto dążyć do porozumienia. Dzięki mediacji spór może być rozwiązany szybciej, a także taniej. Po drugie, obie strony mają większą kontrolę nad tym, jak się on zakończy. Podczas mediacji obie strony mają okazję wypracować jedno, najlepsze dla nich rozwiązanie. W przypadku postępowania sądowego nie ma zbyt dużej możliwości, aby kontrolować wyniki postępowania. Rozumiejąc, czym jest mediacja, można wywnioskować, że jest to najbardziej świadome rozwiązanie każdego sporu. Obie strony aktywnie w niej uczestniczą, ale nie próbują ze sobą walczyć.

Na podstawie odpowiedzi na pytanie, czym jest mediacja, tj. powyższego opisu, można dojść do wniosku, że mediator jest doradcą lub terapeutą. Nic bardziej mylnego. Mediator ma za zadanie stworzyć komfortową oraz profesjonalną atmosferę, która sprzyja rozwiązaniu sporu. Jest to jednak osoba bezstronna, która nie wywiera presji na żadną ze stron. Warto również dodać, że mediator nie może proponować gotowego rozwiązania. Byłoby to zupełnie bez sensu, gdyż jedna strona zawsze czułaby się bardziej poszkodowana. Podczas każdego postępowania mediacyjnego musi on wykazywać szacunek dla obu stron, a także działać bezinteresownie. Jest to osoba neutralna, dla której liczy się dobro uczestników spotkania.

Poufność, akceptowalność i dobrowolność mediacji

Wiele osób obawia się rozmawiać o prywatnych sprawach w towarzystwie mediatora. Warto jednak pamiętać, że mediacja zawsze jest poufna. Informacje nie mogą być przekazywane ani osobom prywatnym ani instytucjom. Wszystkie sprawy poruszane na spotkaniu pozostaną tajne do czasu, kiedy strony mediacji nie podejmą decyzji o ujawnieniu poszczególnych danych.

Wskazać można także zasadę akceptowalności. Dotyczy ona mediatora, a także uczestników mediacji. Mówi nam ona, że obie strony muszą zaakceptować osobę mediatora. Innymi słowy, nawet, jeśli jedna osoba będzie chciała go zmienić, ma do tego prawo. Oznacza to, że mediator nie może być w żaden sposób narzucony. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że zasada akceptowalności dotyczy także zasad i reguł postępowania mediacyjnego. Już na pierwszym spotkaniu zostają one przedstawione przez mediatora. Jeśli obie strony postępowania ich nie zaakceptują, mediacja nie będzie mogła zostać rozpoczęta.

Ważnym do zapamiętania jest, że mediacja może odbywać się wówczas, jeśli obie strony wprost wykażą chęć uczestnictwa w tego rodzaju próbie osiągnięcia porozumienia. Mając świadomość, co to jest mediacja, należy również wiedzieć, że nie można do niej podejść pod przymusem, bowiem dokonanie tego zupełnie kłóciłoby się z samą istotą osiągnięcia kompromisu.